Charakter jako cel wychowania cz. 12

Wierzenia wyższe przede wszystkim tamują rozpieranie się niższych; jest to jednym z głównych zadań religii, jako systemu wierzeń wyższych. W dobie obecnej racjonalizm, którego wytworem jest technika i produkcja ekonomiczna, który tein imponuje średniej świadomości i doktrynerom wszelkiego typu, racjonalizm ten wypiera wierzenia religijne, zastępując je fetyszami quasi-naukowogo pochodzenia, albo zgoła niczym. W społeczeństwach, gdzie życie rodzinne, obyczajowe, nawet język wyrósł na tle pewnej kultury, podobny wpływ racjonalizmu prowadzi do nowych zaburzeń wewnętrznych w duszy ludzkiej, do wytrącenia z równowagi jedności funkcyj życia. Bardzo wielu ludzi potępia robotę Herostratesową. 0 ile ona dotyczy przedmiotów zewnętrznych, gdzie widoczny i namacalny jest trud ludzki, ale nie zdaje sobie sprawy, że są budowle -wewnętrzne, które również w timdzie, wysiłku i męce powstają, że są one dziełem pokoleń, że niszczenie ich to też barbarzyństwo… Barbarzyństwo, które odpowiada tej fazie myśli pedagogicznej, w której sądzono, że można mieczem nauczyć wiary albo włożyć do czyjejś głowy, wtłoczyć mądrość nauki i życia.