Nauka i wychowanie - Archiwum

14 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 20

Niejeden człowiek może posiadać pewne dodatnie cechy, jak siłę woli lub wielką inteligencję, które są właściwościami silnego charakteru w szerszeni znaczeniu, lecz całość jego przejawów duchowych nie pozwala zaliczyć go do ludzi. posiadających taki charakter. Cel wychowania zawierać winien zawsze w sobie pierwiastek moralny i jeżeli można by wyspecjalizować w charakterze człowieka pewną jego cechę, […]
14 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 19

Tak, jest celem wychowania. Wychowaniu tak samo, jak każdej szerszej działalności człowieka stawiano różne cele. W jednych przeważa pierwiastek społeczny, w drugich indywidualny; inne chcą uzgodnić, zrównoważyć obydwa, są też i takie, które przenoszą dążenie główne wychowawcy na całą sferę ludzkości lub nawet w świat ponadzmysłowy. Historia myśli pedagogicznej wykazuje wielką w tej sferze pracy […]
14 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 18

Kształcenie charakteru, jako uniezależnienie i wzmacnianie duszy ludzkiej, jest ważne wszędzie i zawsze, a tym bardziej u nas, którzyśmy wyszli z domu niewoli. Spójrzcie na ugory i piaski nasze, na ludu zaniedbanego chaty, wejrzyjcie w dusz prostactwo niewolne… Spójrzcie na czyny odruchowe, beztreściwe, na łatwowierność łapczywą radości, zajrzyjcie ślepej Doli polskiej w jej oczodoły bezokie […]
14 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 17

Nie stoicyzm, lecz chrześcijaństwo, nie dumna pogarda do życia, lecz czynny w niem udział w imię miłości tego, co pożąda, cierpi i pada… Reforma społeczna, to reforma ustroju społecznego i reforma dusz, to konieczna równowaga pomiędzy jednym a drugim czynnikiem. Tego pragnęła francuska organizacja „sillonu”, to na sztandarze swym wypisuje tzw. żółty socjalizm. Idea wychowania […]
13 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 16

Nie wiadomo, czy uda się kiedykolwiek zagoić gnojące się rany społeczne, czy przyjdzie owo Królestwo spokoju i równości. Jedno można na pewno powiedzieć, iż ratunek i rozwiązanie zależą nie tylko od czynników zewnętrznych, lecz w równym a bodaj w większym stopniu od wewnętrznej przemiany człowieka. Dusza ludzka, historia jej rozwoju są w ścisłej zależności od […]
13 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 15

Taki stan rzeczy nie zwiększa sił wytwórczymi państwa, bo przede wszystkim, jak już pojmował tę sprawę Platon, w rządzeniu najlepsza jest ta metoda, która pozwala każdemu obywatelowi najłatwiejszą drogą spełniać swoje obowiązki względem państwa. Otrzymuje się w ton sposób pewien nadmiar energii twórczej, która pośrednio idzie znowu na korzyść państwa, a ludziom daje się większe […]
13 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 14

Obywatele takiego państwa stanowią dobry materiał w masie jednolitej i spójnej, silnie na zewnątrz występującej, ale tracą wartość poszczególną, co się odbija na pracy twórczej w zbiorowości, praca ta bowiem może być szeroka i wszechstronna, ale pod wielu względami nie posiadać wyższego napięcia. W państwie, składającym się z kilku lub większej liczby narodowości, powstają konflikty […]
13 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 13

Rozluźnienie się starych węzłów religijnych, jako ośrodka wierzeń człowieka, w dobie obecnej stanowi niemały powód osłabienia duszy ludzkiej. Jednocześnie z tym faktem wysuwa się na czoło inny. Między państwem a jednostką istnieje współzależność. Silna organizacja państwowa wywiera wpływ wychowawczy na duszę jednostki, na jej jedność i spójność działa tu właściwie w innej, szerszej, więcej rozwiniętej […]
13 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 12

Wierzenia wyższe przede wszystkim tamują rozpieranie się niższych; jest to jednym z głównych zadań religii, jako systemu wierzeń wyższych. W dobie obecnej racjonalizm, którego wytworem jest technika i produkcja ekonomiczna, który tein imponuje średniej świadomości i doktrynerom wszelkiego typu, racjonalizm ten wypiera wierzenia religijne, zastępując je fetyszami quasi-naukowogo pochodzenia, albo zgoła niczym. W społeczeństwach, gdzie […]
13 maj 2017

Charakter jako cel wychowania cz. 11

Wiara jest naprawdę istotnym sensem życia; płynie z głębin duszy ludzkiej, jest dźwignią pracy pokoleń, upiększa życie, ubarwia jego szarzyznę, przytłumia bóle. Pierwiastek wiary tkwi w najdrobniejszym czynie ludzkim i prowadzi badaczy do odkryć. Wiara, którą żyją pokolenia, streszcza w sobie sprężyny historii, instynkty życia zbiorowego; bez niej niema epoki, niema typów ludzkich, niema rozmaitości […]