Nauka i wychowanie - Archiwum

Niejeden człowiek może posiadać pewne dodatnie cechy, jak siłę woli lub wielką inteligencję, które są właściwościami silnego charakteru w szerszeni znaczeniu, lecz całość jego przejawów duchowych nie pozwala zaliczyć go do ludzi. posiadających taki charakter. Cel wychowania zawierać winien zawsze w sobie pierwiastek moralny i jeżeli można by wyspecjalizować w charakterze człowieka pewną jego cechę, […]

Kształcenie charakteru, jako uniezależnienie i wzmacnianie duszy ludzkiej, jest ważne wszędzie i zawsze, a tym bardziej u nas, którzyśmy wyszli z domu niewoli. Spójrzcie na ugory i piaski nasze, na ludu zaniedbanego chaty, wejrzyjcie w dusz prostactwo niewolne… Spójrzcie na czyny odruchowe, beztreściwe, na łatwowierność łapczywą radości, zajrzyjcie ślepej Doli polskiej w jej oczodoły bezokie […]

Nie wiadomo, czy uda się kiedykolwiek zagoić gnojące się rany społeczne, czy przyjdzie owo Królestwo spokoju i równości. Jedno można na pewno powiedzieć, iż ratunek i rozwiązanie zależą nie tylko od czynników zewnętrznych, lecz w równym a bodaj w większym stopniu od wewnętrznej przemiany człowieka. Dusza ludzka, historia jej rozwoju są w ścisłej zależności od […]

Obywatele takiego państwa stanowią dobry materiał w masie jednolitej i spójnej, silnie na zewnątrz występującej, ale tracą wartość poszczególną, co się odbija na pracy twórczej w zbiorowości, praca ta bowiem może być szeroka i wszechstronna, ale pod wielu względami nie posiadać wyższego napięcia. W państwie, składającym się z kilku lub większej liczby narodowości, powstają konflikty […]

Wierzenia wyższe przede wszystkim tamują rozpieranie się niższych; jest to jednym z głównych zadań religii, jako systemu wierzeń wyższych. W dobie obecnej racjonalizm, którego wytworem jest technika i produkcja ekonomiczna, który tein imponuje średniej świadomości i doktrynerom wszelkiego typu, racjonalizm ten wypiera wierzenia religijne, zastępując je fetyszami quasi-naukowogo pochodzenia, albo zgoła niczym. W społeczeństwach, gdzie […]