Sporządzenie skali cz. 4

Stopnie poniżej zera oznaczamy znakiem minus (licząc je w kierunku z góry na dół) dla odróżnienia od takich samych liczb powyżej zera (tak zwanych stopni ciepła) i nazywamy je stopniami mrozu lub zimna, albo najwłaściwiej stopniami poniżej zera.

Dla zaznaczenia, że dana liczba wyraża ilość stopni, stawiamy przy niej u góry małe zero, a obok niej literę dużą C lub R, zależnie od tego, jaką w danym wypadku posługujemy się skalą. Np. 20° C, – 15° R wymawiamy: dwadzieścia stopni Celsjusza powyżej zera (albo dwadzieścia stopni ciepła według skali Celsjusza) i piętnaście stopni Roaumura poniżej zera (lub piętnaście stopni mrozu czy zimna według Roaumura). Określenie zawarte w słowach: siedem stopni ciepła, czy też siedem stopni zimna, jest to tylko sposób wyrażania się, ponieważ samo tak zwane zimno nie jest niczym innym, jak tylko niższym stopniem ciepła, który został wywołany zwiększonym odpływem tegoż. Wszak, gdy w pokoju mamy 8°R, powiadamy, że jest nam zimno, chociaż termometr wskazuje 8 tak zwanych stopni ciepła. Ciało nasze w tym wypadku traci więcej ciepła, niż na przykład w pokoju o temperaturze 15° R, stąd wrażenie zimna. Tak samo i zero (na termometrze) nie jest żadną istotną granicą pomiędzy ciepłem a zimnem, lecz tylko dowolnie zostało wprowadzone dla prostszego rozróżniania temperatur wyższych i niższych.