11 cze 2017
Rozszerzanie się gazów cz. 2
Naturalnie, gdybyśmy kolbę zaczęli nawet tylko z lekka ogrzewać palnikiem, przelatywanie pęcherzyków gazu przez wodę zachodziłoby znacznie żywiej, co też wskazywałoby na większe wzrastanie objętości gazu pod wpływem silniejszego, niż poprzednio, dopływu ciepła, Można to wypróbować, ogrzewając kolbę lampką spirytusową, którą należy poruszać w różnych kierunkach, żeby od grzania w jednym tylko miejscu naczynie nie […]
11 cze 2017
Rozszerzanie się gazów cz. 1
Dla przekonania się, czy, i w jakim stopniu, zmienia się objętość gazów pod wpływem ciepła, spróbujmy zrobić następujące proste doświadczenie. Mianowicie, weźmy kolbkę (około 500 cm.) i zatknijmy ją korkiem, zaopatrzonym w przechodzącą przezeń rurkę. W danej chwili kolbka i rurka zawierają tylko powietrze. Gdybyśmy ogrzali tę kolbkę, to jednak zwiększenia objętości, zawartego w niej […]
11 cze 2017
Rozszerzanie się naczynia cz. 2
Otóż słupek przy zanurzaniu kolbki do wody najpierw opada na dół, a potem dopiero zaczyna się szybko wznosić ku górze. Na cóż to wskazuje? W chwili zanurzenia najprzód ogrzewa się tylko naczynie, bo ono pierwsze bierze ciepło z wody i przez to powiększa swoją objętość wtedy, gdy ciecz nie zdążyła się jeszcze ogrzać, a więc […]
11 cze 2017
Rozszerzanie się naczynia cz. 1
Gdy, przerabiając podobne doświadczenia, będziemy obserwowali podnoszenie się słupka cieczy wypełniającej kolbkę, to nie powinniśmy zapominać o tern, że tu przecież rozszerza się nie tylko ciecz, lecz także i samo naczynie, tj. kolbka (szkło), w której płyn się znajduje. Dlaczegóż jednak, pomimo, że naczynie wskutek ogrzewania staje się większe (bo się rozszerza), dla cieczy to […]
11 cze 2017
Rozszerzalność a siła
W piecach i paleniskach rusztom, drzwiczkom i innym częściom metalowym powinna być zapewniona swoboda rozszerzania się, bo inaczej albo same się pogną, albo wywołają pęknięcia w murach, w których są osadzone, ponieważ części te przez rozszerzanie się, lub kurczenie, pokonać by mogły olbrzymi nawet opór. Na rysunku widzimy przyrząd, który pozwala przekonać się o tej […]
11 cze 2017
Rozszerzanie się ciał stałych cz. 4
Jednakże dlatego, żeby stwierdzić rozszerzanie się ciał, niekoniecznie musimy poprzestawać na doświadczeniach podobnych do wyżej wskazanych. Wiele przykładów, zaobserwowanych w życiu codziennym, może nas również o tym samem przekonać. W jaki sposób kowal nasadza żelazną obręcz na koło? czy tylko przybija gwoździami? A jednak obręcz bardzo mocno na kole się trzyma. Najprzód obręcz (o średnicy […]
11 cze 2017
Rozszerzanie się ciał stałych cz. 3
Pozostawiając kulę na jakiś czas w pierścieniu, przekonamy się, że, gdy ostygnie, a więc skurczy się, to swobodnie przez pierścień przeleci i zawiśnie na łańcuszku. Pierścień, będący czasowo w zetknięciu z kulą, także się rozgrzał, co wpłynęło na jego powiększenie, a więc tym bardziej ułatwiło ostygającej i kurczącej się kuli przejście przez otwór. Czyby jednak […]
11 cze 2017
Rozszerzanie się ciał stałych cz. 2
Zamieniając sztabkę żelazną, poprzednio używaną, na mosiężną, i, zwracając pilną uwagę na wielkość odchylenia wskazówki na tle podstawionego papieru, doszlibyśmy do przekonania, że sztabka mosiężna tej samej długości i grubości oraz ogrzewana przez ten sam przeciąg czasu wydłuża się bardziej od żelaznej. Robiąc inne podobne doświadczenia, dowiedzielibyśmy się, że różne metale rozmaicie się wydłużają a […]
11 cze 2017
Rozszerzanie się ciał stałych cz. 1
Oprzyjmy sztabkę metalową długości co najmniej 30 cm., na dwóch słupach drewnianych, przy czym jeden jej koniec przyciśnijmy ciężarkiem, pod drugi zaś podłóżmy w poprzek dużą igłę, uchem ku przodowi zwróconą. Gdybyśmy teraz przesunęli sztabkę po igle, to igła, popychana z góry przez sztabkę, zaczęłaby się w kółko obracać. Ale przy powolnym ruchu sztabki i […]
14 maj 2017
Cel wychowania cz. 20
Napisał admin W Dniu 14 maja 2017 W Wychowanie i nauka
Z takiego określenia wychowawczych zadań wynika, że dobrym wychowawcą może być tylko ten, kto, ile możności, jak najlepiej rozumie przeobrażenia, jakie ludzkość przechodziła w ciągu swej historycznej przeszłości, jak najjaśniej zdaje sobie sprawę z tych, jakie się jego oczach dokonywają i na przyszłość przygotowują. Znajomość przeszłości, dokładne orientowanie się w teraźniejszości, a wzrok zwrócony w […]